Khi ý thức bị bỏ quên
Nguồn: Fb cô Vũ Kim Hạnh
DỰNG LẠI NGƯỜI, DỰNG LẠI NHÀ...
Nhóm bạn ngồi kể chuyện du lịch trong những ngày hè nóng điên.
Một số người trong nhóm đi Thái, họ nói, biết cách đi thì còn...rẻ hơn đi Hà
Nội (không phải mình quảng bá chọ du lịch Thái Lan nhé). Một anh bạn kể, đi du
lịch, định vứt hết chuyện làm ăn nhưng tình cờ lại gặp câu chuyện nhỏ , khiến
mấy đêm nằm cứ nghĩ mãi chuyện...làm ăn: Hôm vào thăm một thắng cảnh, có một
anh chụp hình dạo chụp ảnh cho gia đình, xong thì chào giá, 100 baht 1 tấm, có
10 tấm. Anh bạn trả giá, 70 baht đi. Anh chụp hình cười, đi chơi vui đừng bớt
giá mà, hình cả nhà đẹp lắm. Nhìn thoáng thấy ảnh đẹp thiệt, nhưng anh bạn tôi
khăng khăng chỉ trả 70 baht 1 tấm, chắc mẫm là hình của nhà mình, ép riết họ
phải chịu, không hạ giá thì bán cho ai.
Đi một vòng, 2 giờ sau
quay lại, không thấy anh chụp hình đâu nữa. Tìm mãi không thấy, bèn hỏi một
người bán hàng cạnh đấy. Trả lời, anh ấy chờ lâu không được, đã đem vứt tất cả
ảnh vào thùng rác rồi. Đắng thật. Thà mất một món thu nhập (chắc không nhỏ với
1 người chụp hình dạo) nhưng cương quyết không...phá giá thị trường, di hại làm
ăn người khác lần sau. Anh bạn tôi nói, thái độ của anh chụp hình dạo khiến anh
giật thót cả người, ở Việt Nam, đàm phán với đối tác xong, sau đó lặng lẽ đi
đêm, đạp giá, giành hợp đồng là chuyện thường, công ty to, danh tiếng cũng làm
vậy thôi. Ngành thủy sản, dệt may, thực phẩm...càng xuất khẩu mạnh càng...đạp
nhau mạnh. Không như anh chụp hình dạo nghèo, hành nghề đơn lẻ. Đoàn kết, giữ
gìn công ăn việc làm cho nhau, mỗi người góp một chút để giữ cái nồi cơm lớn
hơn cho mọi người, biết vậy nhưng bây giờ, quán tính là đâu có ai tin ai, đâu
ai chịu thua ai (rồi tất cả đều thua). Tìm đâu ra cách ứng xử của anh chụp hình
dạo kia trong cuộc cạnh tranh thảm khốc ở xứ mình mỗi ngày?
Trên mạng mấy hôm nay, chúng ta nhìn thấy nhiều bức ảnh những
bãi biễn đầy rác mà khách du lịch để lại. Mấy ai quan tâm là thay vì nêu gương
nhặt rác để nhắc nhở mọi người bảo vệ môi trường thì lại cứ hồn nhiên tiện tay
xả thêm rác, góp thêm phần làm xấu bãi biển chung.
Mỗi sáng sớm, tôi đi bộ dọc bờ kè kênh Nhiêu Lộc. Không ngày
nào là không thấy cảnh những thùng rác dọc bờ kè bị ngập những túi rác, ói
ngược ra ngoài khắp chung quanh. Rác là rác sinh hoạt gia đình chứ không phải
của khách vãng lại. Những gia đình có tiền của, kín cổng cao tường chung quanh,
mỗi sáng dắt chó đi ỉa đường đã len lén mang rác ra nhét vào các thùng rác đó,
để tiết kiệm vài chục nghìn mỗi tháng. Tôi nhớ lời một nhà báo Anh viết trên
the Guadian: người Việt Nam coi đường phố như nhà vệ sinh công cộng. Bên cạnh
những thùng rác đầy ngập rác gia đình đó là những vạt gạch lồi lõm, nứt bể, lở
lói tố cáo kiểu lát đường cẩu thả rút ruột vật tư . Cảnh tượng thật là đúng
kiểu “nhà nước nhân dân cùng làm”, cũng chẳng ai chịu thua ai.
Không thể nêu tên ai trong những cảnh-phát-ngượng mà người
Việt, trong cơn khủng hoảng niềm tin đang gậy ra cho mọi người và cũng lại đang
hứng chịu mỗi ngày. Và tôi nhớ đến bài hát “dựng lại người, dựng lại nhà” của
Trịnh. Công trình “dựng lại người” bây giờ sao mà khó, nhìn đâu cũng thấy cảnh
gai mắt trái tai, ngay từ những chuyện nhỏ li ti vài chục nghìn tiền đổ rác cho
đến chuyện chà đạp nhau giành hợp đồng, phá giá nhau kéo nhau cùng xuống đáy.
Tất cả phải bắt đầu từ giáo dục, phải không, mà cái nền giáo dục xứ mình, thôi
rồi...